In deze les, ga je leren dat sommige problemen helemaal niet opgelost kunnen worden.
Op deze pagina, ga je logische puzzels oplossen door een tegenstrijdigheid te
vinden. Dat wil zeggen laten zien dat de ene mogelijkheid waar moet zijn, omdat de andere niet logisch
is.
Bo, Yasmine, en Alex overwegen het probleem hierboven.
Bo: Ik ben er vrij zeker van dat Eva een Waarzegger is, maar ik weet niet hoe ik het kan
bewijzen.
Een bewijs uit het ongerijmde is een twee-stapsbewijs dat iets onwaar is. Het werkt
op
de volgende manier:
- Neem aan dat het waar is
- Toon aan dat dit onmogelijk is (dat het een tegenstrijdigheid creëert)
Yasmine: Soms is het makkelijker om te bewijzen dat iets onwaar is dan te bewijzen dat
iets waar is. Laten we dus het tegenovergestelde aannemen van wat je wilt bewijzen, en kijken
waar dat toe leidt. Laten we aannemen dat Eva een Onwaarzegger is.
Bo: Oké. Dus als Adam een Waarzegger is, dan is wat hij zei waar, en dus zijn ze van
dezelfde familie, Waarzegger. Maar we namen aan dat Eva een Onwaarzegger is, dus ze komen eigenlijk uit
verschillende families, en dus kan Adam geen Waarzegger zijn.
Alex: Dus, Adam moet een Onwaarzegger zijn.
Yasmine: Maar dat zal ook niet werken! Als Adam een Onwaarzegger is, dan is wat hij zei
onjuist en komen ze uit verschillende families. Maar ze zijn beide Onwaarzegger, dus ze zijn eigenlijk
in dezelfde familie, en dus kan Adam ook geen Onwaarzegger zijn.
Bo: Het maakt niet uit uit welke familie Adam komt, onze veronderstelling dat Eva een
Onwaarzegger is leidde ons tot een tegenstrijdigheid. Eva kan geen Onwaarzegger zijn, dus moet
ze een Waarzegger zijn. We hebben het bewezen.
Bo en Yasmine onderzoeken hun eigen logische uitspraken.
Bo: De verklaring die ik nu doe is onjuist.
Yasmine: (Denkt er even over na.) Wacht! Wat?!?
Yasmine: Dat is erg slim, Bo. Jouw uitspraak kan niet waar zijn, en het kan niet
onwaar zijn. Nee, noch een Waarzegger, noch een Onwaarzegger kan dat zeggen.
Er zijn vier soorten ware/onware uitspraken:
Een onbeslisbare uitspraak kan waar of onwaar zijn; we weten niet welke.
Een zichzelf tegensprekende uitspraak kan niet waar en niet onwaar zijn.
- Aantoonbaar Waar: Bijvoorbeeld in dit probleem, "Eva is een Waarzegger."
- Aantoonbaar Onwaar: Bijvoorbeeld in dit probleem, "Eva is een Onwaarzegger."
- Onbeslisbare: Bijvoorbeeld in dit probleem, "Adam is een Waarzegger."
- Zichzelf tegensprekende: Zoals "Deze uitspraak is onwaar."